Наведаў самую знакамітую крыніцу (крыніцы) Барысаўшчыны. Быў моцна ўражаны. Такой крыніцы і комплекса ў раёне яшчэ не бачыў. Сапраўды ўнікальная мясціна. Склалася ўражанне, што крыніца рэагуе на моц гукаў каля яе. Калі голас гучней ці пляскаеш у далоні, то нібыта і крыніца актыўней варушыцца. І цікавая тапаграфія. Высокі бераг Схі, яр з крыніцамі ( Read more... )

Часам здаецца, што сёння ў нас камяні могуць толькі размалёўваць рознага кшталту сюжэтамі, у тым ліку на сакральныя тэмы. Хаця жыццё такіх малюнкаў не надта працяглае ( Read more... )

У суполцы Студэнцкага этнаграфічнага таварыства пабачыў каментар, які апісвае сітуацыю ў час святкавання Макавея на Сінім Калодзежы: шматкіламетровая аўтамабільная чарга, вялізная колькасць наведвальнікаў з рознай ступенню і якасцю рэлігійнай свядомасці (ад кананічных праваслаўных вернікаў да тых, хто "зараджае ваду ад тэлевізара") ці яе адустнасцю ( Read more... )

Ёсць цікавае назіранне С.І. Санько пра герб Барысава ў кантэксце блізнечнай міфалогіі. Між іншым, у блізкіх ваколіцах Барысава ёсць і святая крыніца, якая прысвечана хрысціянскай "блізнечнай пары" Пятру і Паўлу. Супадзенне?)

***
Выклікае цікавасць герб горада Барысава, першыя звесткі аб якім адносяцца да пачатку XII ст. і звязаны з удалым паходам ( Read more... )

У літаратуры сцвярджаецца, што ў Беларусі адзіныя выявы рога-рытона можна пабачыць на камянях каля в. Сцеберакі Вілейскага р-на. Магчыма, ёсць яшчэ адна выява рога-рытона ( Read more... )

Цікавае народна-хрысціянскае паданне пра паходжанне свята і яго назвы "Вялікдзень" было зафіксавана ў рукапісе XVI ст. (1583 г.), які паходзіць з Дзісеншчыны ( Read more... )

Часам вобразы традыцыйнай культуры немагчыма размежаваць на паганскія і хрысціянскія. Аднак у пэўных выпадках гэта магчыма зрабіць, прынамсі вызначыць крыніцу паходжання таго ці іншага матыва. Вось, напрыклад, возьмем уяўленні пра Юр'ю. Ці не найбольш распаўсюджаны ў літаратуры тэзіс пра вершніка Юр'ю змееборца, які грунтуецца на адпаведнай баладзе ( Read more... )

Яшчэ адзін цікавы прыклад, як складана размежаваць паганскія і хрысціянскія элементы ў народных святах. Гаворка пойдзе пра свята Валоссе, Волас, Улас і т.п., якое адзначаецца ў праваслаўных 11(24) лютага, у каталікоў 3 лютага. Прынята лічыць, што святы Власій прыняў на сябе частку функцый Воласа/Вялеса, "скотьего бога" з-за сугучча імёнаў. ( Read more... )

Пабачыў у сеціве спрэчку пра тое, наколькі паганскія святы адпавядаюць народнаму каляндару. Акрэсліліся дзве пазіцыі: 1) народны (як і царкоўны) каляндар - гэта першапачаткова паганскі, які пасля перарабілі на хрысціянскі лад, то бок даты адпавядаюць паганскім святам; 2) народны каляндар = царкоўны каляндар, які прыцягнуў да сябе святы і абрады ( Read more... )

Абрад "Свяча", які вядомы ў розных рэгіёнах Беларусі, з'яўляецца нашай адметнай этнічнай прыкметай. Даследчык Г. Лапацін адзначаў, што абрад вядомы толькі беларусам, а ў суседніх краінах вядомы на памежжы з Беларуссю, ці ў асяроддзі беларусаў ( Read more... )